Rozdzielność majątkowa, a kredyt hipoteczny

Zagadnienie kredytu hipotecznego przy podziale majątku dorobkowego należy rozpatrywać w dwóch aspektach.

Pierwszy to samodzielna spłata kredytu hipotecznego w sytuacji, kiedy małżonkowie nie mają rozdzielności majątkowej. Jeśli małżonkowie nie mają rozdzielności majątkowej, to nie ma podstaw prawnych do żądania zwrotu jakiejkolwiek części zapłaconych rat.

W razie rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków jest zobligowany do spłaty w równych częściach zaciągniętych kredytów, co oznacza, że ten kto samodzielnie spłaca (spłacił) kredyt jest uprawniony do zwrotu 50% każdej raty (sumy rat).

Rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami powstaje wskutek rozwodu, separacji (orzeczonej przez sąd, a nie faktycznej), umowy w formie aktu notarialnego lub orzeczenia sądu zapadłego w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Zwrotu samodzielnie spłaconego kredytu można żądać do czasu podziału majątku dorobkowego obejmującego rzecz obciążoną kredytem. Dotyczy do rat zapłaconych przed podziałem. Po podziale majątku do spłaty kredytu jest zobowiązany ten małżonek, który otrzymał rzecz obciążoną kredytem pod warunkiem, że wartość tej rzeczy została ustalona jako różnica jej wartości rynkowej i kwoty kredytu pozostałej do spłaty.
Przykład: Majątek małżonków X i Y obejmuje wyłącznie mieszkanie o wartości rynkowej 500 000 zł. Mieszkanie to obciążone jest kredytem w wysokości 450 000 zł. (na dzień podziału majątku). Małżonek X cały czas spłaca kredyt samodzielnie.

W powyższej sytuacji są możliwe dwa rozwiązania:

• Pierwsze - wskutek podziału majątku dorobkowego małżonek X nie dostał mieszkania na wyłączną własność. Wartość mieszkania wzięta przy podziale wyniosła 50 000 zł. (wartość rynkowa mieszkania 500 000 zł. minus kredyt do spłaty 450 000 zł.). Małżonek Y musi spłacić X z mieszkania w wysokości 25 000 zł. Małżonek X ma prawo żądać połowy zapłaconych rat kredytu za czas od dnia ustanowienia rozdzielności do podziału majątku. Małżonek X po podziale majątku nie jest względem banku zwolniony ze spłat kredytu, jednak każdą ratę jaką bank od niego wyegzekwuje małżonek Y (ten co otrzymał mieszkanie) powinien jemu zwrócić w całości.
• Drugie - w trakcie podziału majątku wartość mieszkania nie została ustalona z uwzględnieniem kredytu. A zatem małżonek Y jest zobligowany do spłaty X z mieszkania w wysokości 250 000 zł. W takiej sytuacji obydwoje z małżonków (byłych małżonków) zobligowani są do zapłaty kolejnych rat w równych częściach. Jeśli jedno z nich zapłaci więcej niż połowę, może żądać od drugiego zwrotu nadwyżki.